Kleine parelmoervlinder, foto: Gerrit Tuinstra Landschapsbeheer Friesland
Deze maand zijn er twee bijzondere vlindersoorten waargenomen in Elsloo: de bruine vuurvlinder en de kleine parelmoervlinder. De insecten zijn gezien op een agrarisch perceel waar gedaan wordt aan agrarisch natuurbeheer onder het pakket ‘Vogelakker’. Volgens Landschapsbeheer Friesland zijn het zo goed als de eerste waarnemingen buiten een natuurgebied. Het beheer betekent dat een deel van de akker is ingezaaid met een combinatie van eiwitgewassen, zoals klaver en luzerne, en inheemse bloemen.
Schaopedobbe
De vogelakker ligt er al een tijdje, maar de bruine vuurvlinder werd in juni voor het eerst gezien, van de kleine parelmoervlinder was vorig jaar al een melding bekend. De bloemenstrook verruigt zodat zaden van planten in de verderop gelegen Schaopedobbe zich nestelen, zoals de schapenzuring en knoopkruid. Dit is voor deze vlinders erg aantrekkelijk. Ook algemene soorten werden geteld in het boerenland.
Kleine parelmoervlinder
De kleine parelmoervlinder komt voor in de hele kuststreek, maar kan in de zomermaanden over grote afstanden zwerven, zo is het dier vermoedelijk ook bij ons in het binnenland aangevlogen. De bovenzijde van deze vlinder is oranjebruin gekleurd, met een ietwat geblokte tekening. Op de onderzijde van de achtervleugels zijn parelmoerachtige lichte vlekken aanwezig en daarmee is de vlinder onmiskenbaar. Vorig jaar werd vlakbij de vogelakker al een exemplaar gezien en nu dus weer een. Dat maakt het aannemelijk dat de soort zich in deze omgeving voortplant. De vlinder legt haar eitjes op viooltjes, mogelijk het akkerviooltje, en de rupsen voeden zich met de bladeren van deze plant.
Bruine vuurvlinder
De bruine vuurvlinder heeft op de Rode Lijst de status ‘kwetsbaar’ en is in Nederland een steeds schaarser wordende soort. Tijdens de monitoring zaten er meerdere mannetjes te foerageren op kamille, groeiend in de vogelakker. Het aantal exemplaren dat gezien werd, in combinatie met de aanwezige vegetatie op de akker, duidt erop dat er een mooie populatie aanwezig is. Delen van de akker, gelegen op droge zandgrond, zijn begroeid geraakt met onder andere schapenzuring, de belangrijkste voedselplant voor deze vlinder, dus de plant waar de rupsen op zitten.
Vogelakkers en beheer
In Zuidoost-Friesland hebben meerdere boeren in samenspraak met ELAN vogelakkers aangelegd. Vogelakkers bestaan uit stroken met eiwitgewassen (luzerne en klaver) en stroken met een mengsel van grassen, granen en kruiden. Ze zijn bedoeld voor vogels die er broeden, zoals de veldleeuwerik en gele kwikstaart, maar ook voor muizen etende roofvogels en uilen. Omdat de vogelakkers ook in de winter blijven staan profiteren ook insecten ervan. Zij leggen hun eitjes in de beplanting, die daar overwinteren en in het volgende jaar uitkomen.
Indien er beheer plaats moet vinden op dergelijke akkers, is het van belang om dat altijd gefaseerd te doen. Bij grootschalig ingrijpen, bijvoorbeeld maaien of opnieuw inzaaien, kan een gehele populatie van een dergelijke vlindersoort ineens weer verdwijnen en dat zou zonde zijn! Vlinders en vele andere insecten, maar ook vogels, zijn dus gebaat bij een gefaseerd beheer.
Naast vlinders werden ook verschillende vogels gezien, waaronder kneu, graspieper en geelgors. Tijdens eerdere bezoeken werden in dezelfde akker ook veldleeuwerik en kwartel waargenomen.
