Het is nog een test, maar experts op het gebied van ecologie en voederwaarde geloven in een goede uitkomst. Door het zaaien van onder andere luzerne, erwten of veldbonen moeten akkers in Zuidoost-Friesland aantrekkelijk worden voor de veldleeuwerik en de kwartelkoning. Maar de planten voegen daarnaast ook meer eiwit toe aan het menu van melkkoeien.
Elf ELAN-deelnemers beheren de akkers dit jaar net iets anders. Met meer eiwitrijke planten als betere leefomgeving voor de vogels. Hoe verloopt dit eerste jaar? We volgen Jelle Oenema uit Haule (eerste foto) en Jan van der Veen uit Ureterp (tweede foto) die in 2024 het eiwitavontuur aangingen.
Deel 1: Het leerproces
Eiwitgewassen die pas gemaaid zijn, hebben een grote aantrekkingskracht op kwetsbare vogels zoals de veldleeuwerik en de kwartelkoning. Door in luzerne voor een aangepast maairegime te gaan worden de bloeiende planten een ideale broedhabitat voor deze vogels: de eerste maaibeurt wordt bijvoorbeeld uitgesteld tot 1 juni. En in juni-juli wordt een periode van minimaal zeven weken rust aangehouden tussen de eerste en tweede maaibeurt in. De veldbonen worden pas aan het eind van het seizoen geoogst en bieden daarmee sowieso al een rustperiode. De planten met een lange bloeiperiode en de insecten die er op afkomen zijn ideaal voor de vogels.
Het begin voor Jan en Jelle: voorjaar 2024
Mede oprichter van ANV De Alde Delte Jan van der Veen heeft in maatschap met zijn vrouw en zoon een melkveebedrijf met 115 melkkoeien en 70 ha grond. Jan koos voor dit beheerpakket ‘vogelvriendelijk eiwitgewas’ met als teelt zomerveldbonen: ‘Ik vind het leuk om iets uit te proberen. Het is echt een leerproces. Gelukkig krijgen we goede begeleiding van de zaadleverancier. Dat moet ook wel, want het is echt een vak apart’.
Eerlijkheidshalve was Jelle Oenema al eerder gestart met luzerne, drie jaar terug. Hij heeft in maatschap met zijn ouders een biologisch melkveebedrijf met 65 koeien en 47 ha land. De luzerne staat in het land van de buren die er geen ‘gewoon gras of maïs’ wilden, maar juist een gewas dat ook een waardevolle toevoeging voor de natuur zou zijn. Zo kwam luzerne in beeld. Het beheerpakket loopt vanaf dit jaar bij Jelle in Haule: ‘het pakket vogelvriendelijke eiwitgewassen was voor onze bedrijfsvoering relatief makkelijk in te passen.’ Voor de melkveehouder geldt dat de planten ook een structuuraanvulling zijn op de rest van het voer: ‘het gebruik van de structuurrijke luzerne gaat niet ten koste van je gevoerde eiwit, daarom is het ook heel aantrekkelijk.’
De eerste lessen
Jelle Oenema ziet een verschil met het telen van gras: ‘de groei van luzerne loopt niet gelijk met de groei van gras, het kan meestal dus niet tegelijk gemaaid worden. De luzerne moet net in bloei komen, voordat het gemaaid wordt. Op deze manier kan de plant het langer volhouden, wel drie tot vier jaar. Daarbij groeit luzerne altijd door, ook tijdens droge periodes.’
Jan van der Veen loopt tegen het onkruid op dat tussen de planten opkomt: ‘de onkruiddruk en plaagbestrijding is echt een aandachtspunt bij deze teelt, net als structuurbederf van de bodem.’ Hierbij kreeg Jan advies van de teeltbegeleider. Jan van der Veen: ‘We hebben zomertarwe tussen de veldbonen gezaaid om onkruid tegen te gaan.'
Tel: 0512 - 726 183
E-mail: info@elan-zofriesland.nl
Sitemap
