Waterschappen, provincies en gemeenten onderhouden sloten, vaarten en openbaar groen. Het restmateriaal heeft nog belangrijke voedingsstoffen die vaak niet opnieuw gebruikt werden. Als deze materialen worden omgezet tot waardevolle compost, kan dat een groot voordeel opleveren voor de bodem en het bodemleven.
Composteren bij de boer: Agrarische Groenstations
Daarom is er bij vijf ELAN-deelnemers het project Agrarische Groenstations gestart waar de biomassa bij de boer wordt opgezet tot organische stof, compost (humus) voor het bodemleven. Een Agrarisch Groenstation is een volwaardige (neven-) tak van een agrarisch onderneming. In een groenstation wordt biomassa, zoals takken, bladeren en slootmaaisel, uit de regio lokaal omgezet wordt tot hoogwaardige compost. Dit project is uitgevoerd in samenwerking met de Wageningen Universiteit (WUR). ELAN Zuidoost-Friesland, de gemeenten Heerenveen en Weststellingwerf, Wetterskip Fryslan en de Provinsje Fryslân.
ELAN-deelnemers van juni 2015 - oktober 2016
De volgende deelnemers van ons collectief deden mee:
- Maatschap Koelma-Landman, Heerenveen
- Familie Reuvekamp, Sonnega
- VOF Samsom, Sonnega
- VOF de Skans, Aldeboarn
- Familie Peenstra, Akkrum
Wat er daadwerkelijk gebeurt
Het gaat hier om een goed voorbeeld van circulaire economie in de landbouw en voedselvoorziening. De missie is om de bodemkwaliteit te verbeteren door het gebruik van natuurlijke voedingsbronnen, zoals maaisel en andere groene restmaterialen. Dankzij een geavanceerde composteertechniek worden deze materialen op de boerderij verwerkt tot een natuurlijke bodembemester. Hierdoor zal de bodemvruchtbaarheid en de bodemvitaliteit weer toenemen. Het moet een forse bijdrage leveren in de aanpak van het klimaatprobleem.
De kracht van compost en humus
Organische stof is voedsel voor het bodemleven. In de bovenste zuurstofrijke laag wordt dit verteerd en omgezet tot Humus. Humus is dus het uitscheidingsproduct van het bodemleven. Het breekt niet af, bevat veel voedingsstoffen, geeft de bodem structuur en kan veel water vasthouden.
Resultaten Agrarische Groenstations Zuidoost Friesland
Het project is inmiddels afgerond. Het heeft voor ELAN het volgende opgeleverd:
- Een kwaliteitshandboek voor de agrarische ondernemer en grondstofleverancier, dankzij de goede ervaringen,
- Een business model voor het inzetten van Agrarische Groenstations, ook op andere plekken,
- Green Deal; makkelijker maken van wet- en regelgeving rond de meststoffenwet, bij het gebruik van compost op het bedrijf,
- Praktische ervaring voor kringloop landbouw,
- Kennis over de waarde van CMC-compost voor de bodem,
- Kennis voor de training en begeleiding in het gemeentelijke groen beheer, de milieustraat, en bij boeren.
Voor de toekomst
Het realiseren van Agrarische Groenstations is nog niet helemaal goed van de grond gekomen. Vaak was er Wet- en Regelgeving. Uit de eindrapportage blijkt dat de meststoffenwet het grootste knelpunt is voor het realiseren van een groenstation is. Als de compost wordt gebruikt als bodemverbeteraar, moet deze namelijk worden meegeteld in de mestboekhouding.
De huidige regelgeving staat verdere ontwikkelingen in de weg. Zo wordt een composteerinrichting gezien als afvalverwerker. Een lokale agrariër krijgt hierdoor te maken met grote investeringskosten.
Meer interessante informatie
Dit is het contact met Stichting Agrarische Groenstations: www.agrarischegroenstations.nl
Een (Engelstalig) filmpje over Groenstations
Vragen over de pilot? Mail Sander van ELAN
